Roczne rozliczenie składki zdrowotnej i jej dopłata może być znaczącym obciążeniem dla przedsiębiorcy. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mają prawo do ulg. Mogą ubiegać się o odroczenie terminu płatności, odstąpienie od pobierania odsetek za zwłokę i rozłożenie płatności na raty.

Po reformie podatkowej przedsiębiorcy po raz pierwszy musieli dokonać rozliczenia rocznej składki zdrowotnej. Niektórym z nic wyszła spora dopłata. Chociaż minął termin zapłaty składki zdrowotnej za 2022 rok, przedsiębiorcy mają prawo do ubiegania się o ulgi.

Przepisy nadal obowiązującej tarczy antykryzysowej pozwalają płatnikom składek na wnioskowanie o odroczenie płatności składek lub rozłożenie ich na raty bez dodatkowych kosztów, czyli bez opłaty prolongacyjnej.

Niedopłata lub nadpłata składki zdrowotnej — to nie wina księgowych — PIT.pl

Dopłata do składki zdrowotnej za 2022 r. 

Dopłaty do składki zdrowotnej muszą dokonać płatnicy, którzy: 

1. zmieniali wstecznie za 2022 formę opodatkowania z podatku liniowego na skalę. Podatnik zaoszczędził na podatku, ale składka zdrowotna wzrosła  z 4,9% na 9% dochodu za cały rok. Stąd trzeba teraz dokonać dopłaty.
2. prowadzili  działalność opodatkowaną na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego i przekroczył próg przychodów w 2022 roku. Tu dopłata składki zdrowotnej może wynieść nawet parę tysięcy złotych w rozliczeniu rocznym.
3. rozliczali się ryczałtowo. Wynika to z tego, że składka zdrowotna ryczałtowców zależna jest od wysokości przychodu — różni się dla przedziałów do 60.000 tysięcy zł, do 300.000 zł i powyżej 300.000 zł. Jeżeli przedsiębiorca przekroczył próg 60.000 lub 300.000 zł dochodu, a płacił składki zgodnie z poprzednim progiem, to teraz musi dopłacić różnicę za wszystkie miesiące, w których pojawiła się rozbieżność.
4. w 2022 roku zawiesili działalność gospodarczą raz lub więcej razy również wystąpi dopłata składki. Wynika to z tego, że trzeba dopłacić składkę zdrowotną za dochód osiągnięty w miesiącach  poprzedzających zawieszenie. Nie został on bowiem uwzględniony w żadnej składce miesięcznej — zgodnie z przepisami stanowi podstawę składki dopiero w rozliczeniu rocznym.

Odroczenie płatności składek ZUS

Trzeba pamiętać, że odroczenie dotyczy płatności składek, których termin płatności jeszcze nie minął. Dzięki odroczeniu można przesunąć termin płatności składek i uregulować je później. Ci z przedsiębiorców, którzy do 22 maja nie złożyli wniosku o odroczenie płatności składki za kwiecień oraz rocznej składki zdrowotnej mogą skorzystać jedynie z wniosku o rozłożenie na raty lub odstąpienie od pobierania odsetek.

Źródło: Shutterstock

Rozłożenie zaległości w ZUS na raty

Rozłożyć na raty można te składki, które stanowią zadłużenie. Liczbę rat i ich wysokość płatnik ustala w porozumieniu z ZUS. Stąd przedsiębiorcy, którzy aktualnie nie są w stanie dokonać zapłaty składek, których termin zapłaty minął 22 maja 2023 r., mają możliwość o wystąpienie do ZUS z wnioskiem o rozłożenie zaległości na raty. Przedsiębiorca występujący do ZUS z wnioskiem  o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty musi pamiętać, że samo złożenie wniosku nie gwarantuje udzielenia ulgi i nie stanowi ustawowej przesłanki do zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Jeżeli ZUS odmówi udzielenia ulgi, przedsiębiorąca musi uregulować zadłużenie wraz z odsetkami za zwłokę, naliczonymi włącznie do dnia zapłaty. Przedsiębiorca, który zamierza ubiegać się o raty w ZUS może skorzystać z wniosku  RSR. Wniosek można złożyć za pośrednictwem PUE ZUS.

Odstąpienie od pobierania odsetek przez ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie miał możliwość wydania decyzji o odstąpieniu od pobierania odsetek, od składek, które zostały opłacone po ustawowym terminie płatności.

Ulgi w ZUS a opłata prolongacyjna

Płatnicy, którzy skorzystają z odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty spłaty zadłużenia, nie będą musieli ponosić kosztów opłaty prolongacyjnej. Wynika to,  z art. 15zb specustawy w sprawie COVID-19, który wskazuje, że w przypadku należności z tytułu składek należnych za okres od 1 stycznia 2020 r. odroczonych lub rozłożonych na raty, na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, nie nalicza się opłaty prolongacyjnej, o której mowa w art. 29 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.).

Odsetki od zaległości w ZUS

Jeśli przedsiębiorca złoży wniosek przed terminem płatności składek, nie poniesie żadnych kosztów związanych z wnioskiem o ulgę. W sytuacji kiedy wniosek złoży po terminie opłacania składek, ZUS naliczy jedynie odsetki za zwłokę na dzień złożenia wniosku.

Zwolnienia z ZUSZUSSkładka zdrowotnaRozliczenie roczne