Deklarację PIT-39 składa się w związku z rozliczeniem przychodu z tytułu zbycia prywatnie nieruchomości i realizacji prywatnie praw związanych z nieruchomościami. Deklaracji nie składa się w trakcie roku, lecz po jego zakończeniu, nawet jeżeli nieruchomość zbyto w jego trakcie (np. w styczniu). Na druku składanym za rok 2022 wykazać należy przychód ze sprzedaży nieruchomości nabytych lub wybudowanych w latach 2015-2022.
Źródło: shutterstock.com
Zbycie prywatnie nieruchomości nabytej w 2015 r. nie spowoduje konieczności rozliczenia jej - przychód nie podlega opodatkowaniu i nie trzeba z tego tytułu płacić podatku i rozliczać się z fiskusem (od końca roku jej nabycia minęło bowiem 5 lat). W przypadku prowadzącego działalność, przychód ze sprzedaży nieruchomości może być rozliczany w sposób szczególny i co do zasady nie musi znaleźć się na PIT-39.
Nie musisz znać się na PIT-ach. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i nową kwotą wolną od podatku.
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, okres 5 lat liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych okres 5 lat liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.
W deklaracji PIT-39 podatnicy bardzo często wskazują, że przychody ze sprzedaży nieruchomości przeznaczać będą na realizowanie własnych celów mieszkaniowych. W takim przypadku mają oni możliwość korzystać z ulgi podatkowej i podatku od sprzedaży nie płacić. Ulga nie przysługuje jednak na zasadzie prostej - ile przychodu wystąpiło, tyle mogę wydać, lecz liczy się ją w odmienny sposób.
W deklaracji PIT-39 wskazać należy ulgę z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT w kwocie w jakiej podatnik zamierza uczynić w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku sprzedaży dotychczasowej nieruchomości, wydatki na własne cele mieszkaniowe. Limit takich wydatków oblicza się mnożąc planowany koszt wasnych celów mieszkaniowych oraz dochód uzyskany ze sprzedaży, a następnie kwotę tę dzieląc przez przychód z tytułu sprzedaży nieruchomości do tej pory posiadanej.
W sytuacji, w której nie dojdzie do realizacji celów mieszkaniowych, podatnik obowiązany jest skorygować deklarację PIT-39 , usunąć z niej deklarowaną kwotę zwolnienia oraz wpłacić zaległy podatek z PIT-39 łącznie z odsetkami za zwłokę, liczonymi według stawki 8% rocznie (chyba że korekta będzie miała miejsce w przeciągu 6 miesięcy od terminu na złożenie PIT-39, wówczas odsetki będą niższe, 4% rocznie).
Deklaracji nie składają przedsiębiorcy, którzy sprzedają nieruchomości zaliczone do majątku z działalności gospodarczej – taka sprzedaż dotyczy majątku firmowego i wymaga rozliczenia go w ramach przychodów z tej działalności. Wyjątkowo na PIT-39 wprowadzić należy jednak przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej:
Zaliczka, zadatek, kaucja z tytułu umów przedwstępnych, a także podpisanie umowy sprzedaży czy zamiany nie powoduje obowiązku wpłacania zaliczki na podatek w trakcie roku. Podatek płaci się w całości do 2 maja 2023 r. Do tej daty należy również złożyć deklarację PIT-39. Możliwe jest wcześniejsze złożenie deklaracji podatkowej – a zapłacenie podatku do tego terminu, czyli do 2 maja 2023 r.
| Deklaracja | Pobierz | Opis deklaracji |
|---|---|---|
| PIT-39 (11) |  | Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w 2022 r. |
| PIT/Z (10) | | Informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej, prowadzonej przez podatników korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 44 ust. 7a ustawy |
Małżonkowie sprzedający wspólnie nieruchomość, objętą wspólnością majątkową małżeńską – złożą dwie deklaracje, każdy wykaże przychód ze swojego udziału we współwłasności.
Przychód ze sprzedaży nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem ryczałtowym – 19% podstawy opodatkowania. Stawka podatku nie zależy od tego, jakie jeszcze przychody uzyskuje rozliczający zbycie nieruchomości.
Podstawą opodatkowania pozostaje dochód, czyli przychód po odjęciu kosztów uzyskania. Odrębnie ustalić trzeba przychód a odrębnie koszty.
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Chodzi o kwoty wydatków na akt notarialny, ogłoszenia o zbyciu, kosztów pośrednictwa.
Obniżenie ceny poniżej wartości innej niż rynkowa musi być uzasadnione. Jeśli cena znacznie odbiega od wartości rynkowej, przychód określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Jeśli odbiega od wartości rynkowej ze względu na szczególne przyczyny (np. stan nieruchomości, obciążenia hipoteczne), powinny one być wskazane w umowie, ewentualnie wskazane organowi skarbowemu.
Nie można zatem sprzedawać nieruchomości w cenie dowolnej, ustalonej bez uzasadnienia przez strony, tylko celem obniżenia podatku dochodowego oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.
Koszty zbycia stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomościnabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób uważa się:
Koszty nakładów ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Koszty nabycia lub koszty wytworzenia są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
W przypadku nieruchomości nabytej prywatnie, wykorzystywanej w celach prowadzonej działalności gospodarczej, przychód należy uwzględnić w działalności, mimo że nie została ona zaliczona do środków trwałych prowadzącego firmę (por. NSA z 17.09.2009 r., sygn. akt II FSK 545/08). Tym niemniej istnieją również wyroki przeciwne, mówiące o tym, że przychody ze sprzedaży majątku prywatnego, który nie znajduje się w ewidencji środków trwałych, można rozliczyć w ramach sprzedaży prywatnej (np. NSA w wyroku z 15 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1151/10).
Najczęściej zadawane pytania
1. Co to jest PIT-39?
Deklarację PIT-39 składa się w związku z rozliczeniem przychodu z tytułu zbycia prywatnie nieruchomości i realizacji prywatnie praw związanych z nieruchomościami. Deklaracji nie składa się w trakcie roku, lecz po jego zakończeniu, nawet jeżeli nieruchomość zbyto w jego trakcie ...
2. Kto nie musi składać PIT-39?
W deklaracji PIT-39 (składanej w 2023 r.) nie musisz rozliczać już kwot otrzymanych (uzyskanych) w 2022 r. z prywatnej sprzedaży nieruchomości lub praw związanych z nieruchomościami, nabytych lub wybudowanych w roku 2016 lub wcześniej r. Od końca roku, w którym je nabyto lub wybudowano minęło bowiem ponad 5 lat.
3. Co można odliczyć od podatku PIT-39?
W PIT-39 można odliczyć wydatki niezbędne do tego, aby transakcja mogła dojść do skutku, np. koszty wyceny nieruchomości, prowizje pośredników, koszty ogłoszeń prasowych, opłata notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata sądowa, itp.
4. Czy PIT-39 składa się razem z PIT-37?
Nie, to dwa niezależne formularze, choć dla obu termin na rozliczenie mija z końcem kwietnia. w przypadku małżonków, to każdy z nich powinien złożyć odrębne zeznanie podatkowe PIT-39, z wykazaną połową poszczególnych kwot (przychodów, kosztów, dochodów, dochodów zwolnionych).
5. Jaka jest kara za niezłożenie PIT-39?
Kara grzywny wyniesie wtedy od 185 złotych do 37 000 złotych. Jeżeli jednak uszczuplenie przekroczyło owe 9 250 złotych, to podatnik może zostać oskarżony już o przestępstwo skarbowe. Wtedy grozi mu kara grzywny od 616,60 złotych do 4 932 800 złotych oraz/lub kara pozbawienia lub ograniczenia wolności.
6. Kiedy można złożyć korektę PIT-39?
Korekty dokonywać należy aż do zakończenia okresu przedawnienia, zatem z reguły powinno się ją dokonywać przez 5 lat licząc od końca roku, w którym składana jest deklaracja. Zeznania za 2022 rok korygować należy zatem aż do końca 2028 roku.
7. Ile kosztuje rozliczenie PIT-39?
To zależy od biura rachunkowego lub tego, kto świadczy taką usługę.
Zakup i instalacja kuchenki, okapu, mebli na wymiar czy oświetlenia - na to można wydać środki ze sprzedaży mieszkania, by uznano to za wydatek na własne cele mieszkaniowe i skorzystać ze zwolnienia z podatku. Minister Finansów wydał interpretację ogólną w tej sprawie ...
Podatnicy, którzy dokonali sprzedaży nieruchomości, w wyniku czego uzyskali przychód, powinni go rozliczyć na deklaracji PIT-39. Zapłaty podatku można jednak uniknąć ...
